Ελληνική Στατιστική Αρχή

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) είναι μια ανεξάρτητη Αρχή που απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας, καθώς και διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας. Δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλη διοικητική αρχή. Η λειτουργία της υπάγεται στον έλεγχο της Βουλής των Ελλήνων και διέπεται από τις διατάξεις του Νόμου 3832/2010 «Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα Σύσταση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ως Ανεξάρτητης Αρχής», », όπως τροποποιήθηκε από το Άρθρο 90 του Νόμου 3842/2010 «Αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις» και από το Άρθρο 10 του Νόμου 3899/2010 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας».

Το Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα (ΕΛΣΣ) περιλαμβάνει φορείς που έχουν την αρμοδιότητα ή υποχρέωση συλλογής στατιστικών στοιχείων. Ο ρόλος της ΕΛΣΤΑΤ στο ΕΛΣΣ είναι καθοριστικός, αφού, σύμφωνα με το Νόμο 3832/2010, συντονίζει όλες τις δραστηριότητες των άλλων φορέων του ΕΛΣΣ που αφορούν στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των επίσημων στατιστικών της Χώρας και διαβιβάζει τις στατιστικές αυτές στη Eurostat.

Πιο συγκεκριμένα, η ΕΛΣΤΑΤ έχει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) συμμετέχει στη διαμόρφωση και εγκρίνει, μετά από σχετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΣΥΕΛΣΣ), κατά το τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους, το Ελληνικό Στατιστικό Πρόγραμμα (ΕΛΣΠ), το οποίο περιλαμβάνει τα κύρια πεδία και τους στόχους των προβλεπόμενων δράσεων των φορέων του ΕΛΣΣ για διάστημα τριών (3) ετών,

β) εγκρίνει τα ετήσια στατιστικά προγράμματα εργασίας των φορέων του ΕΛΣΣ και, λαμβάνοντας αυτά υπόψη, καταρτίζει και εκτελεί το αντίστοιχο δικό της πρόγραμμα,

γ) παράγει και δημοσιεύει ως «εθνική Στατιστική Υπηρεσία» τις επίσημες, εθνικές και Ευρωπαϊκές στατιστικές της Ελλάδος,

δ) εκπροσωπεί την Ελλάδα ως «εθνική Στατιστική Υπηρεσία» στις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάθε άλλο αρμόδιο Διεθνή Οργανισμό,

ε) συνεργάζεται με τη Eurostat και άλλες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τις Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες των άλλων Κρατών-Μελών και τις εθνικές Αρχές του ΕΛΣΣ για στατιστικά θέματα και μετέχει στις σχετικές Ομάδες Εργασίας και Επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων Διεθνών Οργανισμών ως «εθνική Στατιστική Υπηρεσία»,

στ) μεριμνά για την έγκαιρη, έγκυρη και αποτελεσματική διάχυση της στατιστικής πληροφόρησης, καθώς και την προαγωγή των στατιστικών θεμάτων και της οικονομικής έρευνας στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας της Χώρας,

ζ) συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, κέντρα μελετών και μη κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, για την προαγωγή της επιστημονικής έρευνας για στατιστικά θέματα και την εφαρμογή των στατιστικών αρχών του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος,

η) διαβουλεύεται και συνεργάζεται με τους υπόλοιπους φορείς του ΕΛΣΣ, για την ανάπτυξη μεθόδων και συστημάτων για στατιστικούς σκοπούς, στους τομείς αρμοδιότητάς τους,

θ) αναπτύσσει, διαχέει και συντονίζει την εφαρμογή του Κώδικα Ορθής Πρακτικής των Ευρωπαϊκών Στατιστικών, στο πλαίσιο του ΕΛΣΣ,

ι) μεριμνά για την εμπέδωση των αρχών και των μεθόδων παραγωγής ποιοτικών και αξιόπιστων στατιστικών του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος από το σύνολο του προσωπικού της και από τους άλλους φορείς του ΕΛΣΣ,

ια) μεριμνά για τη διαρκή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της, μέσω της συμμετοχής του σε σεμινάρια κατάρτισης,

ιβ) καθορίζει τις εθνικές Αρχές¹ που είναι υπεύθυνες για τη ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών, στο πλαίσιο του ΕΛΣΣ,

ιγ) καθορίζει τους φορείς του ΕΛΣΣ² που έχουν την αρμοδιότητα ή υποχρέωση συλλογής στατιστικών στοιχείων,

ιδ) εγκρίνει, μετά από σχετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, τον Κανονισμό Στατιστικών Υποχρεώσεων των φορέων του ΕΛΣΣ,

ιε) πιστοποιεί, ως «επίσημες», στατιστικές που έχουν παραχθεί από άλλους φορείς του ΕΛΣΣ, επί τη βάσει σχετικής μεθοδολογίας που αναπτύσσεται στον Κανονισμό Λειτουργίας και Διαχείρισής της. Στο πλαίσιο αυτό, οι λοιποί φορείς του ΕΛΣΣ υποχρεούνται να υποβάλλουν στην ΕΛΣΤΑΤ τουλάχιστον μια φορά κάθε έτος εκθέσεις για την ποιότητα των διαβιβαζόμενων στοιχείων που εμπίπτουν στον τομέα ευθύνης τους.

Οι Υπηρεσίες και φορείς του δημόσιου τομέα, τα Νομικά Πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, οι ενώσεις προσώπων και τα φυσικά πρόσωπα υποχρεούνται να εξασφαλίζουν, στην ΕΛΣΤΑΤ, την πρόσβαση σε όλες τις διοικητικές πηγές και τα δημόσια μητρώα και αρχεία που τηρούν, εγγράφως, με ηλεκτρονικά, μαγνητικά ή άλλα ανάλογα μέσα, και να παρέχουν, έγκαιρα και με ακρίβεια, σε αυτήν κάθε πρωτογενές στατιστικό στοιχείο ή πληροφορία που της είναι απαραίτητη για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Η παράβαση των υποχρεώσεων αυτών από οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο έχει την ιδιότητα του πολιτικού διοικητικού υπαλλήλου ή υπαλλήλου ή λειτουργού του κράτους ή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή υπαλλήλων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συνιστά το παράπτωμα της παράβασης καθήκοντος και μπορεί να επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης. Επίσης, με απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ μπορεί να επιβληθούν στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Υπηρεσίας ή στο νόμιμο εκπρόσωπο του Νομικού Προσώπου Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου ή στο φυσικό πρόσωπο οι ακόλουθες διοικητικές κυρώσεις: α) σύσταση για άρση της παράβασης μέσα σε ορισμένη αποκλειστική προθεσμία, β) σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την ανωτέρω σύσταση, επιβολή προστίμου, κυμαινόμενου από χίλια (1.000) έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ.

Η ΕΛΣΤΑΤ έχει ένα συλλογικό όργανο, το οποίο συγκροτείται από επτά μέλη, από τα οποία τέσσερα μέλη (ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και δύο ακόμη μέλη) επιλέγονται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, με εισήγηση του Υπουργού Οικονομικών, ύστερα από δημόσια προκήρυξη, με πλειοψηφία τεσσάρων πέμπτων (4/5) των μελών της. Όσον αφορά τα άλλα τρία μέλη, ένα μέλος υποδεικνύεται από το Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ένα μέλος ορίζεται από τον Υπουργό Οικονομικών και ένα μέλος ορίζεται από το Σύλλογο των Εργαζομένων στην ΕΛΣΤΑΤ.

_____________________
^[1] Οι εθνικές Αρχές έχουν οριστεί με την υπ’ αριθ. 9909/Β2-1070/28.9.2010 Απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1629/τεύχος Β΄/11.10.2010.
^[2] Οι φορείς του ΕΛΣΣ έχουν οριστεί με την υπ’ αριθ. 9908/Β2-1069/28.9.2010 Απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1629/τεύχος Β΄/11.10.2010.